1. Nước tăng lực là gì?

– Nước tăng lực là một loại đồ uống chứa chủ yếu các hợp chất kích thích (thường gọi là caffeine) và chất làm ngọt (như đường), thậm chí còn được bổ sung thêm các chất điện giải (ion khoáng, natri).

Nước tăng lực có thể có ga hoặc không có ga, tùy theo nhu cầu sử dụng và có khả năng kích thích tinh thần tỉnh táo cũng như mang lại thể trạng sức khỏe tối ưu cho con người trong hoạt động hằng ngày.

Nước tăng lực là gì?

– Tóm lại, nước tăng lực gồm có thành phần như sau:

+ Hợp chất kích thích, như caffeine, taurine, ephedrine, theobromine và theophylline. Trong đó, caffeine làm tăng sức bền của cơ, đẩy nhanh quá trình sản sinh ra glycogen (vốn là nguồn dự trữ năng lượng ở dạng carbohydrate cho cơ thể), kích thích giải phóng adrenaline (giúp đẩy lượng máu đến tim và các cơ, kích thích sản sinh năng lượng, giảm mức độ đau) và giảm thiểu tình trạng mệt mỏi do chất adenosine (được sinh ra từ quá trình trao đổi chất giải phóng năng lượng cơ thể). Taurine giữ vai trò quan trọng trong một số quá trình sinh học, còn ephedrine, theobromine và theophylline là hợp chất kích thích tim mạch cũng như huyết áp. Đường, thành phần cung cấp calo chính khi sử dụng nước uống tăng lực. Hàm lượng đường có thể được điều chỉnh trong đồ uống, để đáp ứng nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng. Chiết xuất thảo dược, như từ hạt guarana cũng góp phần bổ sung hợp chất kích thích tim mạch, hoặc chiết xuất nhân sâm có tác dụng tích cực đến hoạt động chức năng não bộ.

– Ngoài ra, tùy theo nhà sản xuất nước uống tăng lực mà họ còn cung cấp thêm các ion khoáng hay hàm lượng vitamin B.

Thành phần chứa trong nước tăng lực 

2. Các loại nước tăng lực

Bạn có thể bắt gặp 4 loại nước tăng lực trên thị trường với các thành phần và công dụng đặc trưng dành cho đối tượng sử dụng khác nhau, như sau:

*Nước uống tăng lực: Là loại đồ uống chứa chủ yếu các hợp chất kích thích, chất tạo ngọt (như đường) và nước.

– Tác dụng: Cải thiện cảm giác mệt mỏi trong thời gian ngắn nhưng dễ gây tăng cân, lo âu và đau đầu.

– Thành phần chính: Chất kích thích, đường và nước

– Đối tượng sử dụng: 

+ Dưới 18 tuổi: không nên uống

+ Người lớn tuổi: không nên tiêu thụ quá 400mg caffeine có trong thức uống mỗi ngày.

*Nước uống thể thao: Là loại đồ uống chứa chủ yếu là chất điện giải để bổ sung và duy trì sức bền cho người hoạt động thể thao.

– Tác dụng: Bù đắp năng lượng do quá trình hoạt động, tiết ra mồ hôi nhiều. Cải thiện thể trạng, duy trì carbohydrate dự trữ ở người hoạt động thể thao.

– Thành phần chính: Chất điện giải, đường và nước

– Đối tượng sử dụng: Khuyên dùng cho những người thường xuyên hoạt động thể thao, nhất là các vận động viên

*Sữa tăng cơ (Whey protein): Là loại đồ uống nhiều calo, giàu protein (như whey protein còn sót lại sau quá trình sản xuất phô mai), hoặc casein (có trong gạo, đậu, trứng,…).

– Tác dụng: Hỗ trợ xây dựng các khối cơ

– Thành phần chính: Bột protein, chất tạo vị và chất tạo ngọt

– Đối tượng sử dụng: Dùng cho người tập gym và vận động viên thể hình.

*Gel năng lượng: Là loại đồ uống chứa caffeine và chất kích thích khác, có độ đặc cao để bổ sung năng lượng và dễ mang theo bên người cho những vận động viên.

3. Tác dụng của nước tăng lực đối với sức khỏe

– Nước tăng lực có hương vị thơm ngon và dễ uống nên rất được ưa chuộng. Nhìn chung, nước tăng lực có 2 tác dụng lớn đối với sức khỏe như sau:

+ Giúp cải thiện chức năng não: Nước tăng lực làm giảm tinh thần mệt mỏi cũng như cải thiện chức năng hoạt động của não bộ, như tăng cường khả năng tập trung, trí nhớ và tốc độ phản ứng của não. Hơn nữa, theo kết quả phân tích từ 3 cuộc nghiên cứu được tiến hành trên 36 tình nguyện viên, cho thấy: chỉ cần uống 1 lon  (khoảng 500ml) có tác dụng làm tăng khả năng tập trung và trí nhớ lên đến 24%.

+ Giúp cơ thể tỉnh táo, ngăn chặn sự mệt mỏi

Từ lâu, nước tăng lực được xem là một giải pháp hỗ trợ giúp cho cơ thể tỉnh táo và ngăn chặn các dấu hiệu mệt mỏi trong sinh hoạt hằng ngày. Nhiều nghiên cứu cho hay: việc uống nước tăng lực làm giảm tình trạng buồn ngủ, đồng thời tăng mức độ tỉnh táo để thực hiện công việc lái xe của những người tài xế thường xuyên đi đường dài và đêm khuya.

 Tương tự, cho trường hợp việc sử dụng nước tăng lực ở những người công nhân làm việc ca đêm, sẽ giúp họ hoàn thành công việc tốt hơn mà không gây buồn ngủ.

4. Tác hại của nước tăng lực đối với sức khỏe

– Tuy nước tăng lực mang lại một số lợi ích cho việc sử dụng, nhưng bạn cũng không nên quá lạm dụng loại đồ uống này vì dễ gây ra tác dụng phụ và những ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe:

+ Gây ảnh hưởng đến tim mạch: Uống nước tăng lực quá nhiều hoặc không đúng cách, đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ hấp thụ nhiều lượng caffeine, làm ảnh hưởng đến sự hoạt động bình thường của tim mạch. Chẳng hạn, uống nước tăng lực có thể gây tình trạng tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, giảm chức năng hoạt động của mạch máu cũng như ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch.

+ Rủi ro mắc bệnh tiểu đường: Hầu hết các loại nước tăng lực đều chứa nhiều hàm lượng đường, như trong 1 lon  (250ml) chứa đến 27gr đường, hay 1 lon Monster (473ml) chứa khoảng 54gr đường. Vì thế, khi uống nhiều nước tăng lực sẽ khiến cho cơ thể nạp vào nhiều đường, làm tăng đột biến hàm lượng đường trong máu, khó kiểm soát, có hại cho sức khỏe và nhất là đối với những người bị tiểu đường. Ngoài ra, sự gia tăng lượng đường trong máu còn liên quan đến việc làm tăng mức độ stress oxy hóa và tình trạng viêm nhiễm - đây là nguyên nhân gây ra các bệnh mãn tính.

– Lưu ý: Bạn không nên uống nước tăng lực được pha chung với rượu (bia). Thói quen này có thể giúp bạn giảm bớt tình trạng say, nhưng sẽ khiến cho bạn khó kiểm soát được lượng rượu bia mà cơ thể tiêu thụ, làm ảnh hưởng đến sức khỏe như khiến tim đập nhanh hơn hay có cảm giác hồi hộp. Lâu ngày sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Nước tăng lực gây rủi ro mắc bệnh tiểu đường

5. Những lưu ý khi sử dụng nước tăng lực

Để nước tăng lực không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, bạn cần lưu ý đến cách dùng cụ thể như sau:

– Đối với trẻ em

+ Theo khuyến cáo từ Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ vào năm 2011 cho hay: các đối tượng như trẻ em và thanh thiếu niên không nên uống nước tăng lực. Vì chất caffeine có trong nước tăng lực sẽ làm trẻ bị nghiện, gây khó khăn trong việc kiểm soát các đồ uống hằng ngày và nhất là tác động tiêu cực đến sự hoạt động của não và tim đang trong quá trình phát triển của trẻ.

+ Do đó, thanh thiếu niên chỉ nên tiêu thụ khoảng 100mg caffeine và trẻ em thì khoảng 85mg caffeine trong nước tăng lực mỗi ngày.

– Đối với người lớn: 

+ Người lớn có thể sử dụng nước uống tăng lực để giúp tinh thần được tỉnh táo và mang lại nguồn năng lượng tốt để làm việc hoặc học tập. Tuy nhiên, cơ thể người lớn chỉ nên tiêu thụ dưới 400mg caffeine mỗi ngày và hạn chế sử dụng thường xuyên thì càng tốt.

+ Việc kiểm soát hàm lượng caffeine trong nước tăng lực gặp phải chút khó khăn, vì trên bao bì sản phẩm nước tăng lực có thể sẽ không đề cập đến hàm lượng caffeine trong hạt guarana - đây là một loại chiết xuất thảo mộc có thể được sử dụng trong nước tăng lực.

+ Hơn nữa, bạn cũng không thể kiểm soát được hàm lượng caffeine được nạp vào cơ thể mỗi ngày từ các loại đồ uống khác bên cạnh việc uống nước tăng lực. Những đối tượng có hệ miễn dịch yếu và thể trạng nhạy cảm như phụ nữ mang thai và người lớn tuổi cũng nên cân nhắc khi uống nước tăng lực để không gây ảnh hưởng đến sức khỏe hiện tại.

– Đặc biệt, đối với những người bị tiểu đường, tim mạch, huyết áp,...không nên sử dụng nước tăng lực hoặc cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nhé!

+ Tác dụng: Bổ sung năng lượng và tiện mang theo bên người.

+ Thành phần chính: Chất điện giải, axit amin và chất phụ gia

+ Đối tượng sử dụng: Khuyên dùng cho các vận động viên cần sức bền.